Het Socratisch gesprek
voor je organisatie, team, bestuur,
citaat
Praktisch en toegepast filosoferen
De kern van het Socratisch gesprek is om samenhang, geldigheid en nut van overtuigingen, ideeën en opvattingen te onderzoeken, te toetsen en mogelijk te heroverwegen.
Je krijgt inzicht in je eigen standpunten en denkbeelden. Om vervolgens conclusies te trekken en leerdoelen te formuleren over je denkwijze, je houding en gedrag. Als individu en mogelijk ook als team en organisatie.
Je oefent gespreksvaardigheden: luisteren, vragen, het scheiden van hoofd- en bijzaken, het kort en bondig spreken en het sturen van een gesprek.
Voorbeelden Socratisch Gesprek
Vergeven
In deze organisatie zit veel oud zeer. Men blijft elkaar verwijten maken. Daarom een Socratisch gesprek over ‘vergeven’.
Traagheid
Onderwerp van gesprek op 1 feb. 2021 van Socrates -Online.
Flexibiliteit
Deze organisatie krijgt het niet voor elkaar minder bureaucratisch te werken. Een gesprek door MT van een gemeente.
citaat
citaat
Jouw begeleiding mag ik erg graag. Ik genoot opnieuw van jouw onbevangenheid en hoe je aan mensen teruggeeft wat jij hebt waargenomen.
Zorgvuldig, open, respectvol, uitnodigend en… to-the-point.
trainer en interim-manager – Leiden
Referentie
Tegen jezelf in denken
In het Socratisch gesprek ga je op zoek naar de kern, het brandpunt, van een vraagstuk. Want misschien zit de werkelijkheid toch net anders dan je denkt, speelt er meer, zijn er nuances aan te brengen, zie je iets over het hoofd, of zit je vast in je eigen overtuigingen.
Het Socratisch gesprek is een gespreksmethode om inzicht te verkrijgen in je eigen en andermans denkkader, waarden en overtuigingen. Waarop zijn ideeën gebaseerd? Waar komt je kennis vandaan? Op wie beroep je je? Wat vindt men belangrijk en hoe meen je dat iets werkt?
Wijzer en handiger worden
Door het Socratische gesprek ontwikkel je een meerdimensionaal inzicht en meervoudig begrip. Je leert positioneel te denken, vanuit het denkkader van de ander. Het is reflecteren en evalueren in groepsvorm. Door een Socratisch gesprek word je wijzer. Je leert veel over jezelf en anderen.
Ook leer je om de kern (het brandpunt) van een gesprek te herkennen en hoe je daar komt. Verder de moed om te spreken: kort en bondig. Of juist de moed om te zwijgen.
Het Socratisch gesprek draagt bij een ‘open mind’: nieuwsgierig en verwonderd. Lef om tot andere overtuigingen te komen.
Het enige dat je hoeft mee te nemen bij een Socratisch gesprek is je gezonde verstand en de rest mag je aan mij, de begeleider van het Socratisch gesprek, overlaten. Ondanks dat de naam Socrates je mogelijk doet afschrikken is het gesprek verre van complex.
Socrates

Plato schreef de Dialogen waarin Socrates de hoofdrol speelt
De filosoof Socrates (468-399 v.C.) is de grondlegger van de gesprekken die zijn naam dragen. We kennen hem alleen door de dialogen die Plato van hem heeft opgeschreven. De kern van deze geschriften is het vragen en het onderzoeken. Socrates werd ook wel de ‘horzel van Athene’ genoemd. Vanuit zijn onbevangenheid en lef stelde hij heerlijke open vragen en voerde vrijmoedige gesprekken.
De rol van Socrates is vervangen door de gespreksleider van nu. Een rol die ik altijd met plezier en verve op me neem. Filosofische kennis heb je niet nodig, dat is juist ook wat Socrates bepleit. Het zit je eerder in de weg, dan dat het veel toevoegt aan het gesprek. Het gesprek wordt altijd gevoerd op basis van persoonlijke ervaringen.
Verloop van het gesprek
Een Socratisch gesprek duurt gemiddeld drie uur.
Afhankelijk van het onderwerp en het aantal deelnemers, kan er voor kortere en langere varianten worden gekozen.
citaat
‘Heb de avond als erg prettig ervaren. Kleine groep waardoor er (zelfs online) veel interactie was. Vanaf het begin was er veel vertrouwen waardoor er een open gesprek plaats kon vinden.
Complimenten voor de begeleiding.
Corporate Strategist – Zuid-Holland
Onderwerpen
Het Socratisch gesprek kan over een scale aan onderwerpen gaan: persoonlijke, organisatorische (bijvoorbeeld: samenwerken, eerlijkheid, vertrouwen, ontwikkeling, zakelijkheid en verandervermogen) en beleidsmatige (bijvoorbeeld: missie, visie, integriteit, bezuinigingen en fusie).
‘Leren filosoferen’ doe je online door in individueel aan te melden.
Of als team en organisatie. Neem daarvoor contact met mij op een voor maatwerkoplossing.
In-company
Wil je keer met je team, MT of bestuur aan de slag met filosofie? Een vraagstuk een keer vanuit een ander perspectief benaderen? Neem dan contact met mij op.
Tarief op aanvraag.
voorbeeld uit de praktijk
werkt flexibiliteit als je dat verwacht als directie?
Het MT van een gemeentelijke organisatie werkt aan een cultuur waarin flexibiliteit en aanpassingsvermogen van de medewerkers moet toenemen.
In een steeds veranderende omgeving zijn deze waarden vanzelfsprekend volgens het management. Dit komt echter mondjesmaat van de grond in de organisatie. Het is te weinig zichtbaar.
Het management wil een snellere gedragsverandering. Er is al eerder het nodige geïnvesteerd in organisatie-ontwikkeling, zonder echt resultaat.
Aan welke knoppen kan het management draaien om wel verandering op gang te brengen? Een Socratisch gesprek om dat te onderzoeken…
Een Socratisch gesprek met als resultaat dat het MT doet besluiten voor een andere aanpak gaat kiezen.